Zorgen voor Zekerheid! De Basis Moet op Orde
We benutten de kracht van de regio
Gemeenten, provincies en waterschappen vormen het fundament van onze democratie. In onze gedecentraliseerde eenheidsstaat kunnen burgers en organisaties zo actief meebeslissen over lokale en regionale vraagstukken. Lokale overheden verdienen meer ruimte voor zelfbestuur, in plaats van te worden gezien als verlengstuk van uitvoeringsinstanties van het Rijk.
- Gemeentelijke en provinciale herindeling kunnen alleen plaatsvinden als hiervoor draagvlak bestaat bij de bevolking; schaalvergroting leidt niet per definitie tot beter bestuur en gaat in de praktijk vaak ten koste van de menselijke maat.
- Een goed functionerende lokale en provinciale democratie vraagt om een goede ondersteuning van de volksvertegenwoordiging bij zijn controlerende taak, onder meer door een stevige griffie en onafhankelijke Rekenkamers. Ook moet er voldoende inspraak zijn voor burgers, bijvoorbeeld via een bindend correctief referendum op lokaal niveau.
- Om samen te kunnen optrekken bij het aanpakken van grote problemen hebben decentrale overheden duidelijkheid nodig over hun financiën. Daarnaast moeten cultuurgelden eerlijker verdeeld worden over het land.
- We formuleren een duidelijke visie op welke wettelijke taken nu echt bij decentrale overheden thuishoren en wat (meer) passende meerjarige financiering is. We willen een eigen belastinggebied voor de centrale overheden handhaven, zodat zij ook autonoom taken kunnen oppakken en zaken in hun gebied kunnen regelen.
- Er moet een herbezinning komen op de lappendeken aan regionale hulp- en uitvoeringsstructuren voor gemeenten, die zich aan de directe democratische zeggenschap en controle door gemeenteraden onttrekken. Beleidsrijke taken horen bij gemeenten of provincies te liggen, zodat gemeenteraden en provinciale staten zelf integrale afwegingen kunnen maken. Dit uitgangspunt moet ook gevolgen hebben voor de relatie tussen vakdepartementen en decentrale overheden: in wetgeving en bestuur geen uitvoerende taken neerleggen bij regio’s.
- We pleiten voor structurele investeringen in regio’s die al jarenlang te maken hebben met sociale en economische achterstanden. Niet als eenmalige impuls, maar vanuit de overtuiging dat brede welvaart alleen mogelijk is als alle delen van het land kunnen meedoen. Het Nationaal Programma vitale regio’s is een belangrijke aanpak die steun verdient.
Goed bestuur: onze hoofdpunten
- We investeren in een andere politieke cultuur met meer inhoud en open debat.
- Een betrouwbare overheid heeft duidelijke en voorspelbare regels.
- We geven meer zeggenschap aan burgers en herstellen de tegenmacht.
- De overheid moet de mensen vertrouwen. Iedereen heeft het recht op vergissen, met kleine boetes voor kleine fouten.
- We versterken en beschermen grondrechten met toegang tot sociale advocatuur.
- Burgers hebben rechten met verantwoordelijkheden die daarbij horen. We mogen van hen verwachten dat ze zich eerlijk gedragen, dat ze een fatsoenlijke houding hebben in de openbare ruimte en opstaan tegen racisme, vernielingen en discriminatie.
