In de H. j. Schoo-Lezing 2024 besprak Pieter Omtzigt drie kerntaken, grondwettelijke opdrachten, die de afgelopen decennia ernstig verwaarloosd zijn.
Gebrek aan grip op migratie: er is sprake van een fors en stijgend migratieoverschot, met arbeidsmigratie en studiemigratie als voornaamste aanjagers. Migratie is de grootste oorzaak geworden van de bevolkingsgroei. Daarbij zien we sinds kort een negatieve natuurlijke bevolkingsgroei.
De woningnood: door de liberalisering van de woningmarkt hebben we de grip verloren. Ruim 400.000 huishoudens kunnen geen huis vinden.
Dalende kwaliteit van ons onderwijs: De kwaliteit van het Nederlandse onderwijs daalt flink op internationale ranglijsten, met name wat betreft leesvaardigheid. En juist geletterdheid is nodig om de weg te vinden in de kennismaatschappij.
Deze problemen worden politiek wel benoemd door links en door rechts– heel veel zelfs, maar ondanks veel beloftes, groeit de omvang van de problemen en versterken ze elkaar. Volkshuisvesting en goed onderwijs zijn gewoon onderdeel van een functionerend sociaal contract. Met de omvang van de Nederlandse staat en met wat de staat allemaal van de burger verwacht, is het terecht dat de burger ook reële oplossingen verwacht.