Nieuw Sociaal Contract verwijst naar sociaal contract, een term uit de 17e eeuw. In die tijd kwam een aantal vooraanstaande politieke filosofen tot de visie dat mensen ooit zonder regels en in onbeperkte vrijheid in een soort natuurtoestand leefden, maar om uiteenlopende redenen, altijd uit eigenbelang, een contract met elkaar hebben afgesloten. (bron) Dit sociaal contract is in de loop van de tijd steeds aangepast, maar is nu echt aan een grondige structurele herziening toe. Kortom, er is een Nieuw Sociaal Contract nodig. Met name om de balans tussen macht en tegenmacht te herstellen en de overheid weer voor de burger te laten werken in plaats van tegen de burger.

Pieter Omtzigt doet hiervoor vijf voorstellen:

• Een constitutioneel hof - met de bevoegdheid om wetten aan de Grondwet te toetsen (constitutionele toetsing), zodat dit niet langer bij de wetgever ligt

• Een regionaal kiesstelsel - zodat de regio's (buiten de Randstad) beter vertegenwoordigd worden in de Tweede Kamer

• Betere rechtsbescherming - zodat burger niet meer vermalen kunnen worden door de eigen overheid

• Meer denktanks in plaats van planbureaus - zodat de volksvertegenwoordiging wordt voorzien van ideeën in plaats van voorgekookte plannen

• Meer transparantie en een betere informatiehuishouding - zodat de democratische controle op regering en overheid werkelijk kan plaatsvinden

Lees meer over onze speerpunten

Burgers moeten kunnen vertrouwen op de integriteit van de overheid en de bescherming van hun belangen en rechten. Ze moeten er vanuit kunnen gaan dat de overheid eerlijk en rechtvaardig handelt zonder de angst dat zij vermorzeld kunnen worden door ondeugdelijke algoritmes, regels en procedures. Een nieuw sociaal contract focust daarom op mensen als verbonden entiteiten, als personen, en niet als calculerende en van de staat afhankelijke individuen. Het benadert recht en rechtvaardigheid als de verantwoordelijkheid van een persoon ten overstaan van een andere persoon en niet vanuit de fictie van een almachtige overheid als de grote probleemoplosser die alles weet over haar burgers.

Ook op dit punt kunnen we dus van een ‘nieuw’ sociaal contract spreken: één waarbij niet het geïsoleerde individu maar de menselijke persoon centraal staat. Het schraagt de liberale democratie op sterke gemeenschappen en onderling vertrouwen, waarbij de gemeenschap niet boven de mens staat maar juist ten dienste staat van de mens. Het nieuwe sociale contract legt zo de basis voor harmonieuze samenwerking en de individuele waardigheid van mensen.