Ze zorgen voor een goed vestigingsklimaat en innovatie

Een sterk vestigingsklimaat en industriebeleid zijn voorwaarden om onze economie ook in de toekomst te laten groeien. Ondernemers investeren alleen in Nederland als de overheid voorspelbaar is, de regels helder zijn en de infrastructuur goed geregeld is. Tegelijkertijd moet het innovatieklimaat krachtiger: we lopen internationaal achter met onze Research &Development-investeringen, terwijl juist innovatie de sleutel is tot meer productiviteit, technologische voorsprong en brede welvaart.

• We starten met het opstellen van een Nationale Groeimarktenstrategie. Hierin bepalen we om de tien jaar de vijf sectoren met de hoogste toekomstige verdienkansen voor Nederland. Per sector worden innovatie-instrumenten, onderwijsprogramma’s en investeringen gebundeld, zodat beleid, financiering en infrastructuur elkaar versterken. Daarbij hoort ook bescherming tegen ongewenste overnames.
• Voor langjarige innovatie en doorgroei richten we een Nationale Investeringsbank op. Nederland loopt achter op landen als Duitsland en Frankrijk, waar publieke investeringsbanken al jarenlang miljarden inzetten voor strategische technologieën. Met de Nationale Investeringsbank leggen we een stevige basis voor risicodragende investeringen in sleuteltechnologieën zoals chips, AI en biotech.
• We sluiten een meerjarig industrieakkoord met de topsectoren, regionale ontwikkelingsmaatschappijen (ROM’s) en regio’s. Per sector leggen we gezamenlijke doelen vast voor investeringen, opleidingscapaciteit, verduurzaming en het verminderen van regeldruk. Dit akkoord geeft duidelijkheid aan bedrijven en onderwijsinstellingen over de richting van het beleid.
• We geven strategische industrieën en groeibedrijven prioriteit bij het toewijzen van netcapaciteit. Hiervoor wordt in samenwerking met de Autoriteit Consument & Markt (ACM) en netbeheerders een landelijk netverdelingskader opgesteld. Verstopping op het net (congestie) houdt de vestiging en groei van innovatieve bedrijven tegen. Daarnaast investeren we gericht in regionale energiehubs waarin bedrijven en instellingen samenwerken aan lokale energieopwekking en opslag om netcongestie te beperken en eigenaarschap te vergroten. Zie ook de maatregelen die we nemen in het hoofdstuk over onze fysieke leefomgeving.
• In het vestigingsbeleid richten we ons op de bedrijven die een bijdrage leveren aan de reële economie en de brede welvaart van Nederland - en niet op brievenbusfirma’s.
• Voor het innovatieve mkb blijven de regionale ontwikkelingsmaatschappijen het eerste aanspreekpunt. We handhaven de belastingvoordelen voor innovatie en de aftrek voor milieu-investeringen en zijn terughoudend met subsidies. Bijzondere aandacht moet er zijn voor de risicovolle beginfase, het doorgroeien naar een volwaardig bedrijf en het voorkomen van weglekken van kennis en bedrijvigheid. Hiervoor moeten voldoende fondsen beschikbaar zijn. Ook geven we ruimte aan innovatiepilots, vooral bij verduurzamingsprojecten die de meeste prikkels nodig hebben om op gang te komen.
• De Wet bevordering speur- en ontwikkelingswerk (WBSO) en de Innovatiebox zijn instrumenten die het voor grotere bedrijven aantrekkelijk maken om hun innovaties en R&D in Nederland te concentreren. We handhaven deze belastingvoordelen en zien ze als essentieel voor het innovatieve mkb en grote bedrijven.
• We willen regionale samenwerking tussen bedrijfsleven, kennisinstellingen en decentrale overheden (de zogenaamde triple helix) versterken. We ondersteunen marktgerichte productontwikkeling en regionale innovatieclusters, zoals in Groningen, Enschede, Delft en Eindhoven. Naast financiering gaat het hierbij vooral om gezamenlijke inzet op strategie, internationalisering en digitalisering. Bij overheidsopdrachten krijgen lokale en mkb-bedrijven een eerlijke kans: het automatisme dat de grootste aanbieder wint, doorbreken we.
• Technisch talent is schaars maar wel broodnodig. We investeren in technisch talent. Daarbij zetten we extra in op de instroom in mbo-, hbo- en wo-opleidingen voor strategische sectoren die echt om mensen staan te springen zoals de halfgeleiderindustrie, AI en energietechnologie. Dit gebeurt via regionale afspraken en gezamenlijke investeringen met onderwijsinstellingen en bedrijven.
• We steunen de oprichting van een AI-fabriek in Groningen die rekenkracht, data en talent beschikbaar maakt voor het mkb en strategische sectoren. We staan achter de ontwikkelingen van de Einstein telescoop in Limburg als motor voor economische groei en internationale samenwerking in de regio.
• De maakindustrie in de regio is van vitaal belang voor werkgelegenheid en economische kracht buiten de Randstad. We investeren in netaansluitingen en zorgen dat technische opleidingen beter aansluiten op de vraag van bedrijven. Verdwijning van productie, zoals bij bandenfabriek Vredestein in Enschede, moeten we voorkomen. De EU moet daarom veel strikter toezien op het gebruik van EU-subsidies. Nederlands belastinggeld mag niet gebruikt worden door andere Europese landen om bedrijven uit Nederland weg te halen.
• We erkennen de haven van Den Helder als haven van nationaal belang. In 2026 starten we een meerjarig investeringsprogramma om Den Helder te ontwikkelen tot logistiek knooppunt voor offshore, wind, waterstoflogistiek en defensie. De combinatie van maritieme kennis, ligging en energie infrastructuur maakt Den Helder uniek in Nederland en strategisch onmisbaar.

Eerlijk werk in een sterke economie: hoofdpunten

1. Aanpakken van hoge prijzen in supermarkten en winkels door markten eerlijker te maken.
2. Vast contract weer de norm maken.
3. Beschermen van familie- en gezinsbedrijven en het midden- en kleinbedrijf (mkb) met zo min mogelijk administratieve lasten.
4. Aandacht voor een goed vestigingsklimaat en een strategisch industriebeleid met visie voor de lange termijn.

Eerlijk werk in een sterke economie: alle standpunten