Veelvoorkomende criminaliteit anders aanpakken

Een andere aanpak is nodig bij veelvoorkomende criminaliteit. Deze aanpak moet meer gericht zijn op preventie en het voorkomen van herhaling door gerichter te straffen en te werken aan terugkeer in de maatschappij.

• We stimuleren elektronische thuisdetentie bij lichte, veelvoorkomende criminaliteit. Korte gevangenisstraffen werken namelijk niet, omdat deze het gedrag niet veranderen, maar wel schade aanrichten: verlies van werk, woning en sociale structuur, en meer kans op verkeerde contacten. Bij elektronische thuisdetentie zitten daders gecontroleerd thuis met een enkelband en mogen ze alleen het huis uit voor vooraf bepaalde resocialisatiedoelen, zoals werk of behandeling. Deze strafvorm bestaat al in andere Europese landen, en met succes; het verlaagt het aantal mensen dat opnieuw de fout ingaat met maar liefst 50%, is goedkoper en verlicht het cellentekort.
• Burgemeesters blijven de spil in het handhaven van de openbare orde. Zij moeten beschikken over voldoende wijkagenten die zich inzetten voor de leefbaarheid en veiligheid van wijken en dorpen. Wijkagenten zijn nu veel tijd kwijt aan personen met verward gedrag, aan voetbalwedstrijden en demonstraties. We willen dat zij weer minimaal 80% van hun tijd daadwerkelijk aan hun wijk kunnen besteden. Zij spelen immers een belangrijke rol bij het voorkomen en signaleren van criminaliteit.
• We bevorderen een eerlijke spreiding van de politiecapaciteit over het land; de politie moet in alle steden en dorpen in voldoende mate aanwezig, zichtbaar en benaderbaar zijn.
• Jongeren komen steeds vaker en jonger in aanraking met criminelen. Ze zwichten voor de verleiding van snel geld en plegen daardoor strafbare feiten. Er is een persoonsgerichte, preventieve aanpak nodig met aandacht voor de rol van het hele netwerk rondom de jongere: ouders, scholen, sportverenigingen, politie en bv jongerenwerkers. Het betrekken van ervaringsdeskundigen (zoals ex-gedetineerden) moet worden ingezet voor preventie. Jongeren die wel in de criminaliteit zijn beland, moeten we toekomstperspectief bieden om snel weer op het rechte pad te komen.
• De Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) biedt te vaak schijnzekerheid. Het aantal functies waarvoor een VOG vereist is, moet worden beperkt tot gevallen waarin strafbare feiten aantoonbaar relevant zijn voor het werk. Daarbij moet niet alleen naar strafbladgegevens worden gekeken, maar ook naar CJIB-informatie, zoals bij taxichauffeurs met herhaalde verkeersovertredingen.
• Agressie tegen hulpverleners van ambulance, brandweer en de politie wordt niet getolereerd. Strafbare feiten die worden gepleegd tegen werknemers met een publieke taak moeten streng en snel bestraft worden.
• Demonstreren is een grondrecht, maar we zien steeds vaker dat demonstranten strafbare feiten plegen en schade veroorzaken. Om het gezag te herstellen, moet het Openbaar Ministerie prioriteit geven aan het vervolgen van deze feiten. De schade moet op daders kunnen worden verhaald. Er komt een verbod op gezichtsbedekkende kleding, met uitzonderingen om veiligheidsredenen, zoals voor Iraanse dissidenten die demonstreren bij de Iraanse ambassade.
• Om relschoppers te herkennen en te pakken, moet er een landelijk verbod komen op gezichtsbedekkende kleding in voetbalstadions, met strikte handhaving. Daarnaast moet worden onderzocht of dit verbod ook rondom stadions kan gelden. We steunen een digitale meldplicht bij stadionverboden.
• Personen met verward gedrag horen meestal niet thuis in het strafrecht, maar hebben zorg nodig. Betere samenwerking tussen politie, zorg en andere betrokkenen is noodzakelijk om hen de juiste hulp te bieden. In elke veiligheidsregio moet structurele opvang voor deze groep beschikbaar zijn. Ook medewerkers van woningcorporaties moeten eenvoudiger meldingen kunnen doen voor vroegsignalering.
• Door te ruimhartig overheidsbeleid is online gokken geëxplodeerd, wat heeft geleid tot meer gokverslaving, schulden en criminaliteit. Dankzij Nieuw Sociaal Contract wordt de minimumleeftijd voor risicovolle gokspelen verhoogd van 18 naar 21 jaar. Om mensen nog beter te beschermen, willen we online gokken verbieden. Tot het verbod geldt, zetten we in op overkoepelende speellimieten, aansprakelijkheid van gokbedrijven bij falen van zorgplicht, en betere voorlichting. De regels voor gokken in casino’s, loterijen en sportweddenschappen blijven strikt en worden strikt gehandhaafd, gokreclames worden aan banden gelegd.

Veiligheid en leefbaarheid: hoofdpunten

1. Investeren in strafrechtketen om de samenleving veiliger te maken. Doel: verkorting van de doorlooptijd.
2. Elektronische thuisdetentie om cellentekort aan te pakken.
3. Meer capaciteit en middelen voor onze veiligheidsdiensten.
4. Een harde aanpak van ondermijning en georganiseerde criminaliteit.
5. Bij lichtere vormen van criminaliteit is naast vergelding ook preventie van belang, zo voorkomen we herhaling en draaideurcriminaliteit.
6. Normen en waarden handhaven lukt alleen als we deze ook hoog houden in de opvoeding, het onderwijs en ons dagelijks leven.

Veiligheid en leefbaarheid: alle standpunten