De samenleving beschermen tegen digitalisering

De macht van de grote technologiebedrijven wordt steeds groter, ten koste van de rechten van mensen. Digitalisering biedt kansen, maar we moeten onze samenleving beschermen tegen de keerzijden hiervan, zoals cybercrime, deepfakes en privacyschendingen.

• Burgers staan nog te vaak machteloos tegen AI-toepassingen die een grote impact hebben op hun persoonlijke levenssfeer. Er moet strengere handhaving zijn op de bestaande regels. Zo mogen er geen camera’s met gezichtsherkenning in de openbare ruimte of in supermarkten hangen. Dit vereist voldoende financiering van toezichthouders zoals de Autoriteit Persoonsgegevens.
• Burgers en bedrijven worden steeds vaker geconfronteerd met ingrijpende vormen van cybercrime, zoals oplichting via QR-codes of Whatsapp en ransomware-aanvallen. We maken daarom werk van betere digitale opsporing en zetten daarnaast actiever en creatiever in op het verstoren van het verdienmodel en het afpakken van crimineel vermogen.
• Steeds meer mensen hebben er last van dat hun gelijkenis door middel van AI wordt misbruikt voor deepfake-porno, om desinformatie te verspreiden en om anderen online op te lichten. Dit probleem moet effectief worden aangepakt. Het maken en verspreiden van deepfakes wordt strafbaar gesteld via het auteursrecht, met een verplichte snelle verwijdering van dit materiaal.
• We pleiten voor een verplichting op Europees niveau voor ontwikkelaars van kunstmatige intelligentie om zichtbare en onzichtbare watermerken toe te voegen wanneer hun software wordt gebruikt om bestaande mensen na te bootsen.
• Grootschalige privacyschendingen van groepen burgers door tech-reuzen en de online advertentie industrie zijn een grove en bewuste schending van de grondrechten. We vinden dat er een wettelijke basis moet komen om deze bedrijven via het strafrecht aan te pakken.
• We steunen de vereenvoudiging van digitale wetgeving in de EU, zoals de AI-verordening, om bureaucratie te schrappen en het Europees verdienvermogen te versterken. Dit mag geen afbreuk doen aan de bescherming van privacy en menselijke waardigheid van burgers.
• Malafide webhosters (en zogeheten resellers) die als verdienmodel hebben om illegale en criminele inhoud in de lucht te houden, worden aangepakt en geweerd van Nederlandse datacentra.
• Burgers moeten onderling vertrouwelijk kunnen communiceren zonder vrees voor massasurveillance vanuit de overheid. De overheid mag geen chatcontrole invoeren waarbij achterdeurtjes in communicatiediensten ingebouwd worden om end-to-end-encryptie te omzeilen.
• Vanwege de digitalisering zijn werk en privé de afgelopen jaren voor veel mensen steeds moeilijker te scheiden. Een werknemer krijgt (uitzonderingen daargelaten) het recht om buiten werktijd niet door zijn werkgever gestoord te worden.
• We voorzien dat de doorontwikkeling van kunstmatige intelligentie (AI) grote en onzekere effecten zal hebben op de arbeidsmarkt, zowel in positieve als in negatieve zin. Bedrijven moeten gestimuleerd worden om hun personeel bij te scholen zodat zij wendbaar met deze veranderingen om kunnen gaan.
• We moeten de digitale markt versterken in Nederland en in Europa, zeker wat betreft de onderdelen waar we een zwakkere positie hebben, zoals cloudtechnologie. We ondersteunen het EuroStack initiatief om meer Europese digitale technologie te ontwikkelen.
• We dragen zorg voor de aanleg en het onderhoud van onze digitale infrastructuur. Datacentra moeten passen in het landschap en er moet slim omgegaan worden met energietoevoer en restwarmte. Onze zeekabels moeten beschermd worden tegen de reële sabotagedreiging.
• Er wordt een Nederlandse AI-faciliteit in Groningen gebouwd. Dit moet leiden tot een ecosysteem waarop bedrijfsleven, wetenschap en overheid zo zijn aangesloten dat het bijdraagt aan de brede welvaart van de regio. We ondersteunen daarnaast de ontwikkeling van GPT-NL als Nederlands taalmodel.
• Nederlandse ondernemers moeten ondersteund worden in het bevorderen van hun digitale weerbaarheid. Dit vereist dat er binnen de overheid één centrale cyberautoriteit als coördinator en aanspreekpunt fungeert, in plaats van de versnipperde verantwoordelijkheid nu.
• Hoewel digitaal stemmen tijdens verkiezingen makkelijk lijkt, is het niet voldoende te beveiligen zonder het stemgeheim aan te tasten. Ook kan buiten het stemhokje druk worden uitgeoefend om een bepaalde stemkeuze te maken. Daarom blijven we in Nederland fysiek stemmen.

Onze digitale omgeving: hoofdpunten

• Duidelijke spelregels in wetgeving voor het verzamelen, opslaan, gebruiken en delen van onze data en het beschermen van de privacy.
• Geen surveillancestaat.
• Een goede beveiliging van digitale infrastructuur voor vitale overheidsdiensten.
• Aandacht voor digitale geletterdheid bij burgers.
• Weerbaarheid bij het verstrekken en delen van persoonsgegevens.
• Meer oog voor elkaar en minder voor de smartphone.

Onze digitale omgeving: alle standpunten