Zorgen voor Zekerheid! De Basis Moet op Orde
We zorgen dat Nederland strategisch weerbaar is
Elke dag wordt Nederlandse vitale infrastructuur digitaal aangevallen. Bescherming hiervan moet topprioriteit zijn en niet alleen overgelaten worden aan marktpartijen. Nationale veiligheid gaat soms boven commerciële belangen.
- Onze belangrijkste infrastructuur zoals wegen, bruggen, energievoorraad, internet- enelektriciteitskabels, dijken en waterwerken, drinkwaterleidingen, moeten weerbaar zijn tegen dreigingen. Ook moeten genoeg reserveonderdelen beschikbaar zijn. Er moeten bindende afspraken gemaakt worden tussen overheid en de kritieke sector over de leveringszekerheid van deze belangrijke infrastructuur voor het hele land. Dit vereist centrale coördinatie vanuit de Minister van Justitie en Veiligheid. Ook moet de belangrijkste publieke dienstverlening kunnen doordraaien bij crises. We zien erop toe dat hier voldoende in geïnvesteerd wordt.
- Nederland is nu te afhankelijk van Amerikaanse technologie. Voor onze weerbaarheid is het noodzakelijk dat we een hogere mate van digitale autonomie bereiken, vooral op cruciale onderdelen als cloud-infrastructuur. We hebben al verschillende voorstellen gedaan in onze initiatiefnota ‘Wolken aan de horizon’ en gaan deze uitvoeren.
- Nederland is digitaal te kwetsbaar voor cyberaanvallen door hackers. De cyberweerbaarheid van ons land moet omhoog. We voeren de Cyberbeveiligingswet en de Wet Weerbaarheid Kritieke Entiteiten snel in om duidelijke cybersecuritykaders voor de overheid en de vitale sector vast te stellen. Ook moet er meer ruimte zijn voor innovatie op het vlak van cybersecurity.
- Er komt een verbod op kill switches bij (consumenten)apparatuur zoals zonnepanelen, laadpalen en warmtepompen, zodat deze niet vanuit het buitenland uitgeschakeld kunnen worden en zo een black-out veroorzaken.
- Elk systeem dat verbonden is met internet is in principe hackbaar. Daarom moeten er niet-digitale opslagplaatsen zijn voor zeer gevoelige gegevens zoals biometrie voor paspoorten. Deze gevoelige gegevens moeten decentraal worden opgeslagen in fysieke kluizen.
- Met het oog op de bestaanszekerheid van de bevolking vinden we het van belang dat de overheid voldoende strategische voorraden aanhoudt van eerste levensbehoeften als water, voedsel, medicijnen, olie, gas en contant geld. Dat maakt ons minder afhankelijk van het buitenland. De aanbevelingen in het rapport van de Algemene Rekenkamer uit 2022 hierover zijn leidend.
- We willen investeren in een permanent calamiteitenhospitaal in samenwerking met defensie, dat binnen 48 uur inzetbaar is bij pandemieën, rampen of (hybride) oorlogen. Het hospitaal krijgt eigen IC-capaciteit, medische voorraden en gemengd militair-civiel personeel, en wordt vast onderdeel van de nationale crisisstructuur. Het neemt jaarlijks deel aan grootschalige oefeningen met scenario’s als cyberaanvallen op ziekenhuizen.
- De minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport moet in uitzonderlijke crisissituaties het mandaat hebben om tijdelijk in te grijpen bij zorginstellingen, zoals het coördineren van spreiding van patiënten of het vrijmaken van capaciteit.
- We zetten de parlementaire enquête Corona voort en kijken zeer nadrukkelijk of de overheid zich aan de eisen rondom privacy en transparantie gehouden heeft. We willen dat de uitkomsten leiden tot een beter functionerende crisisaanpak met duidelijke rollen, mandaten en communicatie.
- Om onze overheidsgegevens beter te beschermen, moet de overheid weten waar de digitale infrastructuur staat, wie de eigenaar is en hoe data worden beveiligd – en hierop ook toezicht houden. Gevoelige overheidsdata worden zoveel mogelijk lokaal opgeslagen. Voor het delen en verhandelen van deze data tussen verschillende overheidsorganisaties moeten strenge regels gelden.
- Experts waarschuwen dat een krachtige quantumcomputer straks onze huidige encryptie kan breken, met grote risico’s voor overheidsdata en vitale systemen. De overheid moet snel overstappen op quantumveilige cryptografie, met prioriteit voor verouderde en vitale systemen.
- Universiteiten moeten voorkomen dat waardevolle kennis ongewenst in buitenlandse handen valt. Kennisveiligheid vereist actief screeningsbeleid en volledige transparantie over financiering van leerstoelen, zeker als geld afkomstig is van bedrijven of buitenlandse mogendheden.
- Vanwege dreigingen moeten onze staatsgeheimen beter beschermd worden. Andere landen mogen nooit toegang krijgen tot uiterst vertrouwelijke informatie over Nederland. Daarom pleiten we voor betere voorzieningen om de meest geheime informatie op te slaan en te delen. Ook willen we de wet aanpassen en een centrale toezichthouder op de staatsgeheimen aanstellen, in lijn met onze initiatiefnota ‘De basis van staatsgeheimen’.
Weerbaarheid: onze hoofdpunten
1. We investeren jaarlijks € 1 miljard in een weerbare samenleving voor meer burgersteunpunten, buurtnetwerken en cyberveiligheid.
2. We beschermen onze belangrijke infrastructuur en willen niet meer afhankelijk zijn van andere landen, vooral op cruciale onderdelen zoals de cloud.
3. We versterken de krijgsmacht en hanteren de nieuwe NAVO-norm van 3,5% voor Defensie-uitgaven en 1,5% voor andere uitgaven zoals versterken van de bruggen.
