Sandra Palmen werkt aan initiatiefwet uniforme herstel- en compensatieregelingen

Nieuw Sociaal Contract wil willekeur en onrechtvaardigheid voorkomen bij de ontwikkeling van herstel- en compensatieregelingen. Daarom werkt Tweede Kamerlid voor Nieuw Sociaal Contract Sandra Palmen aan een initiatiefwet om meer uniformiteit bij nieuwe herstel- en compensatieregelingen. Om duidelijkheid te krijgen wat hiervoor nodig is organiseerde zij vandaag een herstel- en compensatietop waar gedupeerden, wetenschappers, wetgevingsjuristen en uitvoerders nadenken over de kaders waar een uniforme herstel- en compensatieregeling aan moet voldoen.

Nieuw Sociaal Contract wil uniforme herstel- en compensatieregelingen initiëren. NSC wil dit bereiken door een algemene regeling voor uniforme herstel en compensatieregelingen van bestuursorganen op te nemen in de Algemene wet bestuursrecht. Sandra Palmen werkt dit op dit moment uit in een initiatiefwet een streeft ernaar om die nog voor het kerstreces in te dienen. Door een uniform stevig fundament te hebben voor nieuwe herstel- en compensatieregelingen en dit te beleggen bij het ministerie van BZK is het mogelijk om eerlijker, rechtvaardiger en sneller te compenseren.

Sandra Palmen: ‘Bij het ontwikkelingen van herstel- en compensatieregelingen moeten de mensen om wie het gaat centraal staan, daarna pas de regels en de organisatie. Vaak zien we dat ministeries bij nieuwe operaties het wiel opnieuw uitvinden. Dit is inefficiënt en heeft tot gevolg dat er willekeur optreedt. Door een uniforme herstel- en compensatiestructuur op te bouwen kunnen we eerlijker, rechtvaardiger en sneller compenseren wanneer dit nodig is. Daarbij moet ruimte blijven voor maatwerk.’

In april 2024 steunde de Tweede Kamer een motie van Nieuw Sociaal Contract om te werken aan een uniforme herstel- en compensatieregeling.

Herstel- en compensatieregelingen

Compensaties uit herstelregelingen kenmerken zich doordat ze vaak op grond van ad hoc besluitvorming tot stand komen en in een proces waarbij opnieuw het wiel wordt uitgevonden. Voor sommige situaties is er een bijzondere wet in formele zin tot stand gebracht, zoals de Wet tegemoetkoming schade bij Rampen (WTS), de Wet schadefonds geweldsmisdrijven (WSG) en de Wet hersteloperatie toeslagen zijn. En soms gebruikt de overheid de subsidieregeling om een onverplichte tegemoetkoming te verstrekken, zoals de coronasteunmaatregelen NOW en TOL. Nederland kent momenteel geen algemene uniforme wettelijke regeling voor het verstrekken van herstel en compensatieregelingen.

Herstel en compensatieregelingen moeten worden gezien als een volwaardig overheidsinstrument waarbij ook aan de vereisten uit de grondwet en de democratische rechtsstaat wordt voldaan. Dit zal bijdragen aan het herstel van het vertrouwen in de overheid. Dit initiatief sluit aan bij belangrijke NSC-thema’s goed bestuur en bestaanszekerheid.

Herstel- en compensatietop met betrokkenen

Om input te verzamelen voor haar initiatiefwet organiseren Sandra Palmen en Nieuw Sociaal Contract vandaag (maandag 18 november) een herstel- en compensatietop. Met wetenschappers, uitvoerders, wetgevingsjuristen en gedupeerden wordt gesproken over de basiselementen waar een uniforme regeling aan moet voldoen.

Met name die laatste groep is belangrijk om gehoord te worden, legt Sandra Palmen uit: ‘De regelingen zijn uiteindelijk voor hen bedoeld. De vraag is dus: wat hebben jullie nodig om je hersteld en gecompenseerd te voelen.’ Aanwezig op de top om mee te praten zijn onder andere gedupeerden uit Groningen, het toeslagenschandaal en mensen die nu te maken hebben met de WIA-problematiek.