Ilse Saris: Onderste steen moet boven, fouten UWV moeten worden hersteld

Tienduizenden mensen zijn verder in de knel geraakt door fouten bij het UWV. Nieuw Sociaal Contract vindt dat die fouten moeten worden hersteld. Ook moet het ingewikkelde arbeidsongeschiktheidsstelsel toekomstbestendig, werkend en eenvoudiger worden. Tweede Kamerlid Ilse Saris doet namens NSC voorstellen.

De afgelopen tijd zijn er door berichtgeving van de media fouten van het UWV aan het licht gekomen bij WIA-uitkeringen. Het gaat dan om structurele fouten in de berekening van de hoogte van uitkeringen, maar ook om fouten in de sociaal-medische beoordelingen. Mensen hebben door de fouten te veel, te weinig of geen uitkering ontvangen, anders dan waar zij recht op hadden. Zij zijn hierdoor diep in de problemen gekomen doordat er door het UWV een vinkje verkeerd is gezet in hun administratie.

Nieuw Sociaal Contract-Kamerlid Ilse Saris: “Als Nieuw Sociaal Contract vinden we dat mensen die door omstandigheden niet meer kunnen werken of daar juist hulp bij nodig hebben, een overheid verdienen die naast hen staat. Niet een die hen in de knel brengt. Helaas is dit wel gebeurd, met grote gevolgen voor hun bestaanszekerheid. De onderste steen moet boven en fouten moeten worden hersteld.”

Herstel van gemaakte fouten

Inmiddels wordt er door het UWV een goede, eerste stap gezet in het rechtzetten van fouten bij de berekeningen van de hoogte van WIA-uitkeringen die zijn gemaakt tussen 2020 en 2024. Hiervoor is het UWV bezig om een corrigeerorganisatie in te richten Wat Nieuw Sociaal Contract betreft is dat niet genoeg. De onderste steen moet boven:

• Allereerst moeten fouten met de berekeningen van de WIA-uitkeringen worden hersteld.
• Ook moet er worden gekeken naar gemaakte fouten in de sociaal-medische beoordelingen. Deze moeten worden rechtgetrokken en hersteld.
• Daarbij moet ook gekeken worden naar vervolg- en nevenschade. Bijvoorbeeld keteneffecten voor werkgevers en pensioenfondsen en de effecten van nabetalingen op toeslagen en belastingen.

Er zijn ook fouten gemaakt voor 2020. Dat er nu wordt gekeken naar de periode 2020-2024 is begrijpelijk – in die periode zijn de meeste fouten gemaakt. Uiteindelijk moet er ook worden gekeken naar fouten voor 2020.

NSC-Kamerlid Ilse Saris: “Gedupeerden vertellen hartverscheurende verhalen over hoe de fouten hen in de problemen hebben gebracht. Waar het UWV fouten heeft gemaakt is herstel nodig. De eerste stappen door het UWV hiertoe zijn een eerste goede stap, maar niet genoeg. Ik zie gelukkig dat de minister gemotiveerd is om gemaakte fouten te herstellen.”

Een toekomstbestendig arbeidsongeschiktheidsstelsel

De fouten door het UWV staan niet op zichzelf. Onder het arbeidsongeschiktheidsstelsel ligt wet- en regelgeving die veel te complex is geworden en mede daardoor loopt de uitvoering door het UWV volledig vast. Het arbeidsongeschiktheidsstelsel moet toekomstbestendig worden gemaakt. Belangrijk is dat voorkomen moet worden dat mensen arbeidsongeschikt worden door meer in te zetten op preventie. Ook wil NSC in ieder geval de huidige rechten van de IVA behouden.

Nieuw Sociaal Contract vijf voorstellen voor het verbeteren van het stelsel:

1. Verlaag de WIA-drempel naar minstens 25%
2. Verruim de no-riskpolis: voor werkgevers moet het aantrekkelijker zijn om deels arbeidsongeschikte werknemers in dienst te houden én te nemen.
3. Schaf de WGA-vervolguitkering af: In plaats daarvan pleiten we voor nieuwe werkimpulsen in de WIA, die niet zo belemmerend zijn, maar stimulerend en zowel voor werkgevers als werknemers aantrekkelijk.
4. Maak de maatregel ‘praktisch beoordelen’ structureel.
5. Er moet betere en efficiëntere samenwerking komen tussen bedrijfsartsen en het UWV. Dit bespaart schaarse keuringscapaciteit bij het UWV. Wel krijgt de werknemer een nieuw recht om een eindbeoordeling door de verzekeringsarts te laten doen als hij het op medische gronden niet eens is met de bedrijfsarts.

NSC-Kamerlid Ilse Saris: “Het veranderen van de WIA naar een uitlegbaar, eenvoudiger systeem met menselijke maat is niet gemakkelijk, maar wel broodnodig. Het kan niet zo zijn dat het systeem dat je zou moeten opvangen in een kwetsbare situatie, je verder in de problemen brengt. Door het stelsel toekomstbestendig te maken èn de menselijke maat weer voorop te stellen, zou ook grove en ingrijpende fouten zoals die bij het UWV zijn gemaakt in de toekomst kunnen worden voorkomen.”

Meer weten?

• Lees het boekje ‘Eén vinkje verkeerd’. Hierin vertellen gedupeerden wat hen is overkomen.
• Kom naar een van de NSC-bijeenkomsten en ga in gesprek met Ilse Saris en gedupeerden over de fouten bij het UWV en onze oplossingen voor een toekomstbestendig arbeidsongeschiktheidsstelsel.