25 sep 2025
Demonstreren is ieders goed recht, maar geweld is onaanvaardbaar. Wij veroordelen het rechts-extremistische geweld van zaterdag op de politie, journalisten en het partijkantoor van D66 - en alle vernielingen. Als NSC staan we pal voor de democratische rechtsstaat.
Vandaag debatteerde de Tweede Kamer over de rellen in Den Haag afgelopen weekend. Lees hieronder ook de bijdrage van Eddy van Hijum:
Voorzitter, wat een grote schande was het, zaterdag in Den Haag. De politie in het nauw, een brandend voertuig, het partijkantoor van D66 bekogeld, het Binnenhof belaagd. Maar ook: extreemrechtse leuzen, foute vlaggen. Veel mensen zullen dit met ongeloof hebben bekeken: hoe kan dit in Nederland gebeuren? In ons land? Hoe kan een demonstratie zo uit de hand lopen? Wat overheerst is verbijstering en bezorgdheid om de stad, om de mensen die door het geweld geraakt zijn - en om wat dit zegt over ons land. We zien niks minder dan een gezagscrisis.
Voorzitter, de rechter die de eerste veroordeling uitsprak, noemde het ‘een grote teringzooi’. De demonstratie werd gekaapt door rechts-extremisten. Die niet met kracht van argumenten, maar door volume, intimidatie en geweld hun gelijk wilden halen. Schreeuw-democratie. En wat doen wij in Den Haag? We schreeuwen mee.
Polarisatie is voor de politiek een verdienmodel geworden. We zien het telkens terug – bij Corona, bij de Maccabi-rellen in Amsterdam, bij gevoelige kwesties zoals Gaza: grote verontwaardiging.Maar vooral als het in de eigen politieke agenda past. Selectief. En we zetten ons graag af tegen politieke tegenstanders om het contrast te vergroten.
Maar de woorden die we gebruiken, doen ertoe. Hoe we in de Kamer over problemen, over groepen in de samenleving en over elkaar spreken, doet ertoe. Het draagt bij aan verharding en het vergroten van de kloof. Het roept vijandbeelden op – maar ook angst. Laten we dus ook in de spiegel kijken En niet alleen anderen de maat nemen.
En dan het kabinet. Wat zagen we bij de rellen van afgelopen weekend? Een VVD-minister van Financiën die zei dat het “niets met politiek” te maken heeft. En een VVD-minister van Justitie die, tegen het advies van de NCTV in, de rellen niet als rechts-extremistisch durfde te kwalificeren. Een kabinet dat niet durft te normeren.
In de woorden die de minister nu kiest, merk ik nog steeds terughoudendheid. Maakt hij zich zorgen over de toenemende haat richting buitenlanders en moslims? En over wat dit geweld doet met landgenoten met een migratie-achtergrond? Waarom stond het kabinet wel meteen klaar met het benoemen van integratieproblemen bij de Maccabi-rellen, maar is het zo omzichtig als het gaat om autochtoon, radicaal-rechts geweld? Kan de minister aangeven wat hij als “ons land” ziet?
Voorzitter, de daders moeten hard worden aangepakt en de schade op hen verhaald. Maar we moeten ook erkennen dat er meer aan de hand is. De NCTV en AIVD waarschuwen al jaren voor de groei van rechts-extremisme en de bereidheid in deze kringen om geweld te gebruiken. Mijn vragen aan de minister:
Voorzitter, dit is geen incident, of toevallige uitbarsting. Er woedt een veenbrand in de samenleving. Er is sprake van onvrede, woede, frustratie over het onvermogen van de landelijke politiek om problemen met migratie en in de asielketen op te lossen. Niet alleen bij burgers, maar ook bij gemeenten. Daar mogen en moeten we een debat over voeren. Maar als we groepen in de samenleving of politieke partijen tot vijand verklaren, moeten we niet raar opkijken dat er mensen in dat beeld meegaan. Wie van polarisatie een verdienmodel maakt, helpt de rechtsstaat ondergraven.
