Wytske Postma over Klimaat en Groene Groei

Maak kennis met Wytske Postma, ons Kamerlid voor Klimaat en Groene Groei.

Om de opwarming van de aarde te beperken, moeten onze economie en energievoorziening snel minder afhankelijk worden van fossiele brandstoffen. Als Nieuw Sociaal Contract vinden we het belangrijk huishoudens te ondersteunen bij het omschakelen naar duurzame energie en te zorgen dat dit uitvoerbaar en betaalbaar blijft. Energie is immers een eerste levensbehoefte.

Daarnaast willen we onze industrie vergroenen maar niet verjagen. Dat vraagt om goede samenwerking met de rest van Europa en bedrijven zekerheid bieden voor de lange termijn. We bouwen nieuwe windparken op zee, leggen zonnepanelen op daken en niet op vruchtbare landbouwgrond, isoleren oude woningen, versterken het energienetwerk en bouwen nieuwe kerncentrales.

Zo kunnen Groei en Groen samen gaan.

Wij stelden Wytske 5 vragen over Klimaat en Groene Groei in onderstaande video.

Gelukkig leeft dat besef volop in Nederland, althans, bij de experts. Zo ongeveer elk rapport dat de afgelopen 25 jaar is geschreven over schandalen en de rechtsstaat, beveelt aan om grondwettelijke toetsing in een of andere vorm in te voeren. Dat begon in 2000, met een rapport over grondrechten in het digitale tijdperk. En nog dit jaar sprak ook de Staatscommissie Rechtsstaat zich hier voor uit.

Vandaag was er een debat over de initatiefnota van NSC met voorstellen om de Grondwet toetsbaar te maken. Dat betekent dat een burger naar de rechter kan om wetten te laten toetsten aan de Grondwet. Die rechter kan dan bepalen dat een deel van een wet niet geldig is omdat die strijdig is met de Grondwet. Wat NSC betreft dient dat bij een grondwettelijk hof mogelijk te worden.

En dat is nodig, want een wet doet niet altijd wat die wet beoogt. De wetgever kan onmogelijk alle mogelijke uitkomsten voorzien. Vaak merk je de uitwerking pas in de praktijk, als er op basis van die wet besluiten worden genomen die burgers raken. Die besluiten kunnen hard zijn, onrechtvaardig, en onontkoombaar: slachtoffers in het Toeslagenschandaal kregen nul op het rekest, omdat verschillende rechters oordeelden dat de relevante wetten zogenaamd ‘correct’ waren toegepast. De bescherming van onze grondrechten is daarom noodzakelijk. Ook in de toekomst zal dit nodig zijn, omdat verschillende ontwikkelingen grondrechten verder onder druk zetten: neem de immer groeiende datahonger van bedrijven en de overheid, in combinatie met de mogelijkheden van kunstmatige intelligentie.

'Verschillende ontwikkelingen zetten onze grondrechten onder druk. Bescherming is daarom noodzakelijk.'

De regering en het parlement moeten zelf wetten toetsten aan de Grondwet, maar er zijn legio voorbeelden waar dat niet zeer nauwgezet gebeurt. NSC vindt dat dat expliciet moet gebeuren in de Tweede Kamer, maar dat je ook daarna nog naar het Grondwettelijk Hof moet kunnen.

Het Grondwettelijk Hof zal een fysiek gebouw zijn, met eigen rechters, gespecialiseerd in het uitleggen en toepassen van de Grondwet. Zo zal het een tastbaar en tot de verbeelding sprekend symbool worden van de bescherming van onze grondrechten, een instituut met gezag dat van onze belangrijkste wet weer een levend, ademend document maakt. Een document dat de rechten van burgers niet alleen beschrijft, maar ze ook garandeert, omdat het ze afdwingbaar maakt.

Juist een Grondwettelijk Hof is, als gespecialiseerd college, bij uitstek geschikt om gevoelige en urgente zaken te behandelen en een correcte uitleg te geven van de hoeksteen van onze rechtsstaat. Het geeft ook snel finale duidelijkheid. Dat geldt niet als elke rechter in Nederland aan de Grondwet mag toetsen, zoals soms voorgesteld wordt. Een kantonrechter uit, bijvoorbeeld, Enschede kan heel snel en goed huurzaken behandelen in zijn eentje, maar mist expertise en deskundigheid op de Grondwet. Het oordeel van grondwettelijke toetsing is dat een wet deel buiten werking gesteld komt. Die wet is wel door het parlement aangenomen en daarom is het goed dat dit juist bij een grondwettelijk hof kan en niet bij rechtbank in Nederland.

In Duitsland zien wij hoe rotsvast het vertrouwen van Duitsers is in hun Bundesverfassungsgericht. Haar uitspraken zijn van grote maatschappelijke waarde. Het Duitse Hof beschermt de rechtszekerheid en rechtseenheid. En de uitspraken zijn richtinggevend voor politici. Zo ontstaat er een interactie tussen staatsmachten waar de burger daadwerkelijk bij is gebaat.

Laten wij de bescherming van onze eigen vitale infrastructuur, want dat is de Grondwet, zelf verzorgen. Grondwettelijke toetsing zal een echte impuls betekenen voor de Grondwet, waar jurisprudentie over komt, die dus weer gaat leven en bewegen, interacteert, en ook concreter wordt. Willen wij dat de beschermende kracht van de Nederlandse Grondwet volledig wordt benut, dat zowel haar praktische als symbolische waarde wordt vergroot, dan moeten we haar de status en toepasbaarheid geven die zij verdient.

Bekijk hier de bijdrage van Pieter Omtzigt tijdens het notaoverleg terug. Bekijk hier de bijdrage van NSC-Kamerlid Sandra Palmen tijdens het overleg. Beluister hier het interview met Sandra in het Radio 1 Journaal terug en lees hier het interview met haar in Trouw.