NSC & CU: Hoog tijd om rechten van kinderen online beter te beschermen

Tweede Kamerleden Don Ceder (ChristenUnie) en Jesse Six Dijkstra (Nieuw Sociaal Contract) hebben hun initiatiefnota ‘De rode knop - Voorstellen die online kinderrechten bevorderen’ aan staatssecretaris Digitale Zaken Zsabo aangeboden. In de initiatiefnota geven de Kamerleden concrete maatregelen om kinderen beter te beschermen tegen de schaduwzijden van sociale mediagebruik. Lees de initiatiefnota hier.

Kinderen groeien op in een wereld waarin digitale technologieën een steeds grotere rol spelen. Sociale media, online games en digitale leeromgevingen bieden kansen, maar brengen ook risico’s met zich mee. Denk aan online pesten, blootstelling aan schadelijke content en het ongeoorloofd verzamelen van persoonlijke gegevens. Zaken als dataverwerking, verslavend ontwerp of schadelijke content zijn zaken waar in de fysieke wereld streng op wordt toegezien. Toch komt de overheid hier in de digitale wereld tekort.

Don Ceder en Jesse Six Dijkstra willen dat dit verandert en komen met voorstellen om de rechten van kinderen online beter te beschermen. Hiermee willen zij bijdragen aan een onlinewereld waarin een jonge generatie veilig kan opgroeien tot volwassen burgers met een realistisch zelfbeeld en een gezonde kijk op de wereld.

Jesse Six Dijkstra (Tweede Kamerlid Nieuw Sociaal Contract): “Jongeren verdienen het om op te groeien in een veiligere, gezondere en beter begrensde online leefomgeving. We doen hier voorstellen om de rechten van kinderen, zoals het recht op privacy, beter te beschermen en het welzijn van jongeren te verbeteren. Dat is nodig, want de schadelijke impact van ervaringen in de onlinewereld op kinderen en jongeren kan groot zijn.”

Voorstellen om online kinderrrechten beter te beschermen

De initiatiefnota sluit aan bij drie kernpunten uit het VN-Kinderrechtenverdrag: het recht op bescherming, het recht op voorziening en het recht op participatie. Aan de hand van deze rechten doen Ceder en Six Dijkstra zes concrete en vernieuwende voorstellen:

• Kom met een proof of concept voor online leeftijdsverificatie: kom met een privacy-vriendelijk systeem voor leeftijdsverificatie te testen, met gebruik van innovatieve technologieën zoals zero-knowledge proofs. Dit beschermt kinderen voor schadelijke en ongepaste content online.
• Introduceer een ‘rode knop’ voor gegevenswissing: Een centraal systeem waarmee kinderen en jongeren hun persoonsgegevens eenvoudig van alle aangesloten online platforms kunnen laten verwijderen. Deze ‘rode knop’ versimpelt het recht op gegevenswissing, een belangrijk aspect van de AVG (Algemene Verordening Gegevensbescherming), dat voor veel jongeren moeilijk toegankelijk is.
• Geef kinderen een goede ‘derde plek’: biedt kinderen een alternatief voor de online omgeving, een zogenaamde ‘derde plek’ waar kinderen zich kunnen ontwikkelen buiten hun huis en school, waar ze in contact komen met leeftijdsgenoten en sociale vaardigheden kunnen opbouwen.
• Breng vraag en aanbod van dumb phones bij elkaar: telefoons die alleen de basisfunctionaliteiten ondersteunen bieden-navigatie ondersteunen, bieden ouders een goed alternatief voor smartphones.
• Onderzoek hoe de kansen van AI benut kunnen worden om jongeren betrouwbaar nieuws te brengen, bijvoorbeeld door toepassing van Nederlandse taalmodellen als GPT-NL.
• Betrek kinderen bij digitale besluitvorming: Organiseer een Online Kinderrechtentop en betrek kinderen en jongeren bij nieuw digitaliseringsbeleid. Door kinderen actief te betrekken bij het gesprek over hun online rechten, kunnen beleidsmakers beter afgestemde en relevantere wetten ontwikkelen.

Don Ceder (Tweede Kamerlid ChristenUnie): "De digitale wereld beschermt kinderen momenteel onvoldoende. Kinderen en jongeren worden online blootgesteld aan allerlei zaken die we in de fysieke wereld nooit zouden tolereren. Met deze initiatiefnota zetten we stappen in de goede richting om een gezondere online omgeving voor jongeren te bevorderen."